Nöbetçi Eczaneler
Anayasa Mahkemesi (AYM), yerel bir gazetede yayımlanan köşe yazısına karşı düzeltme ve cevap hakkı talebinin mahkeme kararıyla kabul edilmesini, basın ve ifade özgürlüğüne aykırı buldu. Aydın Gelleci başvurusunda, gazetenin editoryal özgürlüğüne müdahale edildiği ve cevap metninin köşe yazısıyla ilgisiz ve orantısız olduğu gerekçesiyle Anayasa Mahkemesi’ne bireysel başvuruda bulunmuştu. AYM, başvuruyu haklı bularak basın ve ifade özgürlüklerinin ihlal edildiğine karar verdi.
Başvurucu Aydın Gelleci, Trabzon’da yayın yapan bir gazetenin sorumlu yazı işleri müdürü olarak görev yapıyordu. Gazetede yayımlanan bir köşe yazısında, Trabzon Büyükşehir Belediye Başkanının yerel siyasi süreçlere etkisine dair değerlendirmeler yer aldı. Ancak belediye başkanı, yazının gerçeği yansıtmadığını iddia ederek düzeltme ve cevap metninin yayımlanmasını talep etti.
Gazete, düzeltme ve cevap metnini yayımlamayı reddetti.
Belediye başkanı, sulh ceza hâkimliğine başvurdu.
Mahkeme, metnin gazetede aynı sayfa ve sütunda yayımlanmasına karar verdi.
Başvurucunun yaptığı itirazlar reddedildi ve karar kesinleşti.
Başvurucu, AYM’ye bireysel başvuruda bulundu.
AYM: “DÜZELTME METNİ, KÖŞE YAZISIYLA İLGİSİZ VE ORANTISIZ”
Anayasa Mahkemesi, köşe yazısında belediye başkanının görevine dair eleştirilerin yer aldığını ancak kişisel haklarına yönelik doğrudan bir saldırının olmadığını tespit etti. Mahkeme, verilen düzeltme ve cevap metninin köşe yazısının kapsamını aştığını ve içerik olarak bağlam dışı ifadeler içerdiğini belirtti.
“Düzeltme ve cevap metni, doğrudan köşe yazısına yanıt vermek yerine, gazetecinin kişisel itibarıyla ilgili ifadeler içeriyor.”
“Basın özgürlüğü kapsamında gazetelerin editoryal bağımsızlığı vardır. Düzeltme hakkı, gazetecilerin mesleklerini icra etmesini engelleyecek şekilde genişletilemez.”
“Müdahale, demokratik toplum düzeninin gereklerine uygun değildir ve orantısız bir kısıtlama içermektedir.”
AYM’nin kararına göre, düzeltme ve cevap hakkı basın özgürlüğünü kısıtlamamalı ve bir yayının editoryal bağımsızlığını ihlal edecek şekilde uygulanmamalıdır.
AYM: “BASIN VE İFADE ÖZGÜRLÜĞÜ İHLAL EDİLDİ”
Anayasa Mahkemesi, kararını basın özgürlüğü, editoryal bağımsızlık ve demokratik toplum düzeninin gerekleri çerçevesinde değerlendirdi. Mahkeme, basın kuruluşlarının hangi bilgiyi yayımlayacağına kendilerinin karar vermesi gerektiğini ve bu tür zorunlu yayınların basın özgürlüğünü ihlal edebileceğini belirtti.
“Basın kuruluşları, belirli içerikleri yayımlamak zorunda bırakılamaz.”
“Düzeltme ve cevap metni, gazeteciye yönelik hakaret ve kişisel suçlamalar içeremez.”
“Mahkemeler, düzeltme ve cevap taleplerini değerlendirirken editoryal bağımsızlığa müdahale etmemelidir.”
Anayasa Mahkemesi, ifade ve basın özgürlüklerinin ihlal edildiğine karar vererek başvurucuya 10 bin TL manevi tazminat ödenmesine hükmetti.
BASIN ÖZGÜRLÜĞÜNE GÜVENCE
Bu karar, Türkiye’de basın kuruluşlarının editoryal bağımsızlığının korunması açısından emsal teşkil edecek nitelikte. Anayasa Mahkemesi’nin verdiği karar, basının zorunlu düzeltme ve cevap metinleriyle baskı altına alınamayacağını ve gazetecilerin eleştiri hakkının korunması gerektiğini ortaya koyuyor.