Nöbetçi Eczaneler
DİSK/Genel-İş Sendikası Araştırma Dairesi (EMAR), 8 Mart Dünya Emekçi Kadınlar Günü öncesinde yayımladığı Kadın Emeği Raporu ile Türkiye’de kadın istihdamı, işsizlik ve sendikalaşma oranlarına ilişkin çarpıcı veriler paylaştı. Rapora göre, çalışma çağındaki her 10 kadından yalnızca 3’ü iş hayatına katılıyor ve kadın işçilerin yalnızca yüzde 11,4’ü sendikalı.
KADINLARIN İŞ HAYATINA KATILIMI CİDDİ ENGELLERLE KARŞI KARŞIYA
Araştırmaya göre, 10 milyon kadın, ev işleri, çocuk veya hasta bakımı gibi nedenlerle iş hayatına katılamıyor. Ev işleri nedeniyle çalışmadığını belirten kadın sayısı 6,6 milyon iken, bu gerekçeyle iş hayatına katılmayan erkek sayısı sadece 6 olarak kaydedildi.
Kadın işsizlik oranının yüzde 11,7 olduğu belirtilen raporda, bu oranın Avrupa Birliği (AB) ortalamasının neredeyse iki katı olduğu vurgulandı. AB ülkelerinde kadın işsizlik oranı ortalama yüzde 6,1 seviyesinde.
KADIN ÇALIŞANLAR KAYIT DIŞI VE YARI ZAMANLI İŞLERE MAHKÛM
Türkiye’de kadın çalışanların yüzde 32,4’ü kayıt dışı çalıştırılırken, yüzde 20’si yarı zamanlı işlerde görev alıyor. İstihdamdaki toplumsal cinsiyet açığı yüzde 34,6 olarak ölçülürken, erkeklerin istihdama katılım oranı yüzde 66,7, kadınların ise yüzde 32,5 seviyesinde.
SENDİKALAŞMA ORANI YETERSİZ
Rapora göre, kadın işçilerin sendikalaşma oranı yüzde 11,4 olarak belirlenirken, kayıt dışı istihdam dahil edildiğinde bu oran yüzde 6,8’e kadar düşüyor. “Kadına özgü iş kollarında” sendikalaşma oranı nispeten yüksekken, inşaat, gemi yapımı ve ağaç-kâğıt gibi “erkek işi” sayılan sektörlerde kadınların sendikalaşma oranı yalnızca yüzde 2 seviyesinde kalıyor.
“AİLE YILI” POLİTİKALARINA ELEŞTİRİ
2025’in “Aile Yılı” ilan edilmesine değinilen raporda, bu yaklaşımın kadınları daha fazla ev içi sorumluluklara yönlendirebileceği ve istihdama katılımlarını azaltabileceği vurgulandı. Kadın istihdamını artırmaya yönelik adımların, kadınları güvencesiz ve esnek çalışma modellerine yönlendirmek yerine, tam zamanlı ve sosyal güvenceli iş imkânları oluşturması gerektiği savunuldu.
DİSK/GENEL-İŞ’İN TALEPLERİ
Raporda, kadın emeğine yönelik ayrımcılığı sona erdirmek için şu öneriler sıralandı:
- Cinsiyet temelli ücret eşitsizliğine, esnek çalışmaya ve güvencesiz istihdama son verilmesi, kadın istihdamının artırılması için güvenli iş olanakları yaratılması.
- Yetki ve karar mekanizmalarında kadın-erkek eşitliğinin sağlanması.
- Kadınların iş hayatına katılımının önündeki en büyük engellerden biri olan bakım hizmetlerinin (çocuk, yaşlı, hasta, engelli bakımı) kamusal hizmet olarak sunulması.
- Kadın işçilerin örgütlenmelerinin önündeki engellerin kaldırılması.
- Kadın istihdamını teşvik eden politikalar geliştirilerek, güvenceli ve tam zamanlı çalışma imkânlarının artırılması.
- ILO’nun 190 sayılı Şiddet ve Taciz Sözleşmesi’nin Türkiye tarafından onaylanarak etkin bir şekilde uygulanması.
- İstanbul Sözleşmesi ve 6284 sayılı Yasa’nın etkin bir biçimde uygulanması.
- Toplumsal cinsiyete dayalı suçlarda “iyi hal” ve “tahrik” indirimi gibi uygulamalara son verilmesi.
DİSK/Genel-İş Sendikası, çalışma hayatındaki eşitsizliklerin ortadan kaldırılması için somut adımlar atılması gerektiğini vurgulayarak, kadınların ekonomik ve sosyal hayatta daha fazla yer alması için mücadeleyi sürdüreceğini belirtti.