Nöbetçi Eczaneler
Ekonomist Prof. Dr. Şenol Babuşcu’nun paylaştığı OECD verisi, Türkiye’de konut kiralarının son 3 yılda %409 arttığını ortaya koydu. Bu oran, OECD ortalamasının tam 18,6 katı. Yıllık artışta da Türkiye açık ara zirvede.
Türkiye’de kiralar sadece halkın değil, artık uluslararası kuruluşların da radarında. Ekonomist Prof. Dr. Şenol Babuşcu, sosyal medya hesabı üzerinden yaptığı paylaşımda OECD’nin güncel konut kira endeksine dikkat çekti. Verilere göre, OECD ülkelerinde 3 yıllık ortalama kira artışı %22 seviyesindeyken, Türkiye’de bu oran %409’a ulaştı. Babuşcu’nun ifadesiyle:
“Kira artışında OECD ortalamasını 3 yıllık dilimde 18,6’ya katladık.”
Yıllık bazda da durum farksız. OECD ülkelerinde kira artışı ortalama %9,97 seviyesindeyken, Türkiye’de bu oran %72 olarak ölçüldü. Bu da Türkiye’yi 1 yıl içinde OECD ülkeleri arasında açık ara ilk sıraya taşıdı.
TÜRKİYE ZİRVEDE
OECD’nin yayımladığı konut kira endeksine göre, Türkiye 2021-2024 yılları arasında ortalama %409 kira artışıyla listenin açık ara lideri oldu. Aynı dönemde:
- Almanya’da kira artışı: %12
- Fransa’da: %10
- ABD’de: %19
- Litvanya’da: %31
- Türkiye’de: %409
Türkiye, kira endeksinde ikinci sıradaki ülkenin bile 13 kat önünde yer alıyor.
KİRA KRİZİNİN SEBEPLERİ: ENFLASYON, GÖÇ VE KONUT AÇIĞI
Uzmanlara göre Türkiye’deki kira artışının arkasında 3 temel sebep var:
Yüksek enflasyon: Artan maliyetler ve TL’nin değer kaybı, ev sahiplerinin kira bedellerini hızla artırmasına neden oldu.
Konut arzı yetersizliği: Yeni konut üretimi maliyetlerin yükselmesiyle yavaşladı. Özellikle büyük şehirlerde kiralık ev bulmak neredeyse imkânsız hale geldi.
Göç ve nüfus baskısı: İç göçün yanı sıra sığınmacı ve yabancı göçü, başta İstanbul olmak üzere metropollerde kira fiyatlarını daha da yukarı çekti.
KİRALAR 2020’DEN BU YANA SEKİZ KAT ARTTI
İSTANBUL’DA KİRA %713 ARTTI, ANTALYA’DA %1109
İstanbul Büyükşehir Belediyesi’nin raporuna göre, son 4 yılda ortalama kira artışları:
İstanbul: %713
Ankara: %833
Antalya: %1109
Türkiye geneli ortalama: %583
Bu artışlarla beraber bazı şehirlerde ortalama kira gelirden yüksek hale geldi. Örneğin:
Muğla’da ortalama kira, hane gelirinin %187’sine denk geliyor.
Antalya’da %120,
İstanbul’da %117.
Yani dar gelirli bir ailenin, sadece kira ödeyebilmesi bile artık imkânsız hale gelmiş durumda.
BARINMA KRİZİ DERİNLEŞİYOR: “KİRADA TAVAN ZAM” ÇÖZÜM OLABİLDİ Mİ?
Hükümetin Temmuz 2022’de başlattığı ve 2024’e kadar uzattığı %25 zam sınırı uygulaması, yalnızca mevcut kiracılar için geçerli. Yeni kiralamalarda serbest piyasa koşulları geçerli olduğu için, ev sahipleri kiraları dilediği gibi belirlemeye devam ediyor.
Adalet Bakanlığı’na göre 2023 sonrasında 76 binden fazla kira uyuşmazlığı mahkemeye taşındı. Uzmanlara göre bu, toplumsal barınma krizinin sadece bir yansıması.