Nöbetçi Eczaneler
Türkiye’de enflasyonist ortamın etkileri konut ve site aidatlarına da yansıdı. 1 Şubat itibarıyla 1.050 TL’nin üzerindeki enerji tüketiminde sübvansiyonun kaldırılmasıyla elektrik faturalarının iki katına çıkması, buna ek olarak asgari ücret artışının personel giderlerine getirdiği yük, aidatlara yüzde 50’ye varan zam olarak yansıdı. Özellikle İstanbul’da lüks konutların bulunduğu bölgelerde site aidatlarının 30 bin TL’yi aştığı belirtiliyor.
AİDAT ZAMLARI HUKUKİ YOLLARDAN İPTAL EDİLEBİLİR
Artan aidatlar site sakinleri için ciddi bir mali yük oluştururken, hukukçular, fahiş aidatlara karşı yasal itiraz yollarının bulunduğunu hatırlatıyor. Kakıcı & Şimşek Hukuk Bürosu kurucularından Avukat Elvan Kakıcı Şimşek, aidat tutarlarının sitenin sunduğu hizmetler, konumu ve genel giderlerine bağlı olarak değiştiğini belirterek, bazı bölgelerde aidatların 20-30 bin TL’yi bulduğunu ifade etti.
Aidatların olağan dışı yüksek belirlenmesi durumunda, kat maliklerinin sulh hukuk mahkemelerine başvurarak iptal davası açabileceğini söyleyen Şimşek, “Özellikle enerji maliyetlerinin yükselmesi, personel giderlerindeki artış ve sigorta primleri aidatlara yansıyor. Ancak kritik olan, aidatların kira bedelini aşmaması. Bu durumda itiraz etmek ve hukuki yollara başvurmak gerekiyor” dedi.
AİDAT MİKTARI HANGİ KRİTERLERE GÖRE BELİRLENİYOR?
Kat Mülkiyeti Kanunu’na göre, site ve apartman giderleri kat malikleri arasında belirli esaslara göre paylaştırılıyor. Şimşek, bu konuda şu bilgileri verdi:
- Temizlik, kalorifer, bahçıvan ve güvenlik giderleri tüm kat malikleri tarafından eşit şekilde karşılanır. Küçük metrekareye sahip konut sahipleri bu giderlere daha az katkıda bulunmayı talep edemez.
- Ortak alanların bakımı, onarımı, güçlendirilmesi ve sigorta giderleri, bağımsız bölümlerin tapuda belirtilen arsa payları oranında ödenir.
Bu çerçevede, aidatların belirlenmesi sürecinde kat maliklerinin haklarının kanunla güvence altına alındığını vurgulayan Şimşek, aşırı artışların denetlenmesi gerektiğine dikkat çekti.
KAT MALİKLERİ AİDAT ARTIŞINA NASIL İTİRAZ EDEBİLİR?
Aidatlar, site veya apartman yönetimlerinin aldığı kararlarla belirleniyor. Ancak kat malikleri, kendilerine fahiş gelen aidat miktarlarına karşı dava açma hakkına sahip. Şimşek, bu konuda şunları söyledi:
“Aidatlar, kat malikleri kurulu tarafından belirlenir. Karara katılan maliklerden biri aidat miktarının yüksek olduğuna inanıyorsa, toplantıya katıldığı tarihten itibaren bir ay içinde sulh hukuk mahkemesine başvurarak kararın iptalini talep edebilir. Toplantıya katılmayan malikler ise kararı öğrendikten sonra bir ay içinde, ancak her durumda altı ay içinde dava açabilir.”
Şimşek, site sakinlerinin aidat artışlarını engelleyebilmek için, şikayet etmek yerine kat malikleri kurul toplantılarına katılmalarının büyük önem taşıdığını belirtti. “Yanlış bir kararın alınmasını önlemenin en etkili yolu toplantılara katılım sağlamak ve yönetimde aktif rol almaktır” dedi.
KİRACILAR AİDAT ARTIŞINA İTİRAZ EDEBİLİR Mİ?
Hukuki olarak, aidat artışlarına karşı dava açma hakkı yalnızca ev sahiplerine ait. Ancak bazı istisnai durumlarda, kiracılar da hukuki yollara başvurabiliyor. Şimşek, bu konuda şu bilgiyi verdi:
“Normal şartlarda aidatlara itiraz hakkı yalnızca kat maliklerine aittir. Ancak, Yargıtay içtihatlarına göre, aidat miktarı kiracının haklarını doğrudan etkiliyorsa, kiracı da fahiş artışa karşı dava açabilir. Ancak bu durum özel değerlendirme gerektirir.”
İSTANBUL’DA AİDATLAR YÜZDE 50 ARTIŞ GÖSTERDİ
Gayrimenkul sektöründe faaliyet gösteren Keller Williams Ekol Katılımcı Ortağı Ahmet Kurşunlu, aidatların belirlenmesinde pek çok faktörün etkili olduğunu belirtti. “Sitenin büyüklüğü, daire sayısı, ortak alanlar, spor tesisleri, havuz, bahçe bakımı, güvenlik hizmetleri ve ortak elektrik giderleri aidatları doğrudan etkiliyor” diyen Kurşunlu, İstanbul genelinde aidat zamlarının ortalama yüzde 50’ye ulaştığını kaydetti.
Bazı sitelerde, yakıt dahil aidatların 10 bin TL seviyelerine yükseldiğini belirten Kurşunlu, “Özellikle lüks konut projelerinde yüksek aidatlar kaçınılmaz hale geldi. Ancak, kat malikleri artışlara karşı bilinçli olmalı ve yönetim süreçlerine daha fazla dahil olmalı” uyarısında bulundu.